15. ทุติยโวหารสูตร

[165] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อริยโวหาร 8 ประการนี้ 8
ประการเป็นไฉน คือ ความเป็นผู้พูดในสิ่งที่ไม่ได้เห็นว่าไม่ได้เห็น 1
ในสิ่งที่ไม่ได้ฟังว่าไม่ได้ฟัง 1 ในสิ่งที่ไม่ได้ทราบว่าไม่ได้ทราบ 1
ในสิ่งที่ไม่ได้รู้ว่าไม่ได้รู้ 1 ในสิ่งที่ได้เห็นว่าได้เห็น 1 ในสิ่งที่ได้ฟัง
ว่าได้ฟัง 1 ในสิ่งที่ได้ทราบว่าได้ทราบ 1 ในสิ่งที่ได้รู้ว่าได้รู้ 1
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อริยโวหาร 8 ประการนี้แล.
จบ โวหารสูตรที่ 15

อรรถกถาโวหารสูตรที่ 7-8

มีวินิจฉัยดังต่อไปนี้ :-
บทว่า อนริยโวหารา ได้แก่ ถ้อยคำที่ไม่ใช่ของพระอริยะ คือ
ถ้อยคำที่มีโทษ. บุคคละย่อมกล่าวโวหารถ้อยคำเหล่านั้น ด้วยเจตนา
เหล่าใด คำว่า อนริยโวหารา นั้น เป็นชื่อของเจตนาเหล่านั้น.
สูตรที่ 8 พึงทราบความโดยนัยตรงกันข้ามกับคำที่กล่าวแล้ว
จบ อรรถกาโวหารสูตรที่ 7-8

16. ปริสสูตร

[166] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บริษัท 8 จำพวกนี้ 8 จำพวก
เป็นไฉน คือ บริษัทกษัตริย์ 1 บริษัทพราหมณ์ 1 บริษัทคฤหบดี 1
บริษัทสมณะ 1 บริษัทเทวดาชั้นจาตุมมหาราช 1 บริษัทเทวดา
ชั้นดาวดึงส์ 1 บริษัทมาร 1 บริษัทพรหม 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
เราเข้าไปหาบริษัทกษัตริย์หลายร้อยบริษัท ย่อมรู้ดีว่า แม้ในบริษัท
นั้นเราเคยนั่งประชุมด้วย เคยสนทนาปราศรัยด้วย เคยสนทนาธรรม
ด้วย ในบริษัทกษัตริย์นั้น กษัตริย์เหล่านั้นมีวรรณเช่นใด เราก็มี
วรรณเช่นนั้น กษัตริย์เหล่านั้นมีเพียงเช่นใด เราก็มีเสียงเช่นนั้น
เราชี้แจงให้เห็นแจ้ง ให้สมาทาน ให้อาจหารร่าเริงด้วยธรรมีกถา
และเมื่อเรากำลังพูดอยู่ บริษัทกษัตริย์เหล่านั้นย่อมไม่รู้ ใครหนอนี่
เป็นเทวดาหรือมนุษย์พูดอยู่ ครั้นเราชี้แจงให้เห็นแจ้ง ให้สมาทาน
ให้อาจหาญร่าเริงด้วยธรรมีกถาแล้วหายไป เมื่อเราหายไปแล้ว
กษัตริย์เหล่านั้นก็ไม่รู้ว่า ใครหนอนี้ เป็นเทวดาหรือมนุษย์
หายไปแล้ว ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราเข้าไปหาบริษัทพราหมณ์
หลายร้อยบริษัท ฯลฯ บริษัทคฤหบดี ฯลฯ บริษัทสมณะ ฯลฯ
บริษัทเทวดาชั้นจาตุมมหาราช ฯลฯ บริษัทเทวดาชั้นดาวดึงส์ ฯลฯ
บริษัทมาร ฯลฯ บริษัทพรหมหลายร้อย บริษัท ย่อมรู้ดีว่า แม้
ในนริษัทพรหมนั้น เราเคยนั่งประชุมด้วย เคยสนทนาปราศรัย
ด้วย เคยสนทนาธรรมด้วย ในบริษัทพรหมนั้น พรหมเหล่านั้น
มีวรรณเช่นใด เราก็มีวรรณเช่นนั้น พรหมเหล่านั้นมีเสียงเช่นใด
เราก็มีเพียงเช่นนั้น เราชี้แจงให้เห็นแจ้ง ให้สมาทาน ให้